Jeszcze do końca 2021 roku kwestia kierowania pojazdem mechanicznym bez niezbędnych uprawnień była w naszym systemie prawnym traktowana po macoszemu. W praktyce oznaczało to dla złapanego na wykroczeniu kierowcy mandat w kwocie od 300 do 500 zł. Mowa o osobach, które nie posiadały wcześniej odpowiednich uprawnień, a nie o tych, którym prawo jazdy zabrał wcześniej sąd, bo choć w obu sytuacjach kierowca jeździ bez uprawnień, to kwalifikacja obu tych sytuacji jest odmienna. Jak wygląda sytuacja w 2023 roku?
Pełna treść nowego taryfikatora mandatów karnych
W tym roku zalecamy, by wszyscy, którzy chcą wsiąść za kółko, a nie posiadają odpowiednich uprawnień jednak się wstrzymali się z próbami, bo konsekwencje są dziś znacznie poważniejsze niż wspomniany we wstępie mandat 300-500 zł.
Przykład z życia
Policjanci goleniowskiej drogówki podczas patrolu ulicy Konstytucji 3 Maja w Goleniowie zauważyli kierującego pojazdem marki Renault, który nie ustąpił pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych. Mundurowi podjęli wobec kierującego czynności kontrolne. Podczas przeprowadzonej kontroli drogowej okazało się, że 39-latek nie posiada uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Na mężczyznę zgodnie z aktualnymi przepisami nałożono mandat karny w wysokości 1500 złotych. To jednak nie koniec kłopotów kierowcy, gdyż za kierowanie bez uprawnień odpowie przed sądem.
Mandat za wykroczenie. Za brak prawa jazdy – sąd
Wyjaśniamy. Wysoka kara w kwocie 1500 zł dotyczy wykroczenia jakim było nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych (mówi o tym art. 86 b §1 pkt 1 kodeksu wykroczeń). Dodatkowo za taki czyn dziś kierowca jest karany również dopisaniem aż 12 punktów karnych do jego konta w bazie CEPiK. Jednak pamiętajmy, że kierujący z opisanego wyżej przypadku popełnił też drugie wykroczenie: kierowanie pojazdem mechanicznym bez wymaganych uprawnień (art. 94 §1 kodeksu wykroczeń) i za to policjanci nie karzą już – jak wcześniej – mandatem 300-500 zł, lecz sporządzają wniosek o ukaranie kierowany do sądu.
Kara może być wysoka
Według nowych przepisów, minimalna kara grożąca kierowcy prowadzącemu pojazd bez uprawnień to areszt, ograniczenie wolności (czyli prace społeczne) lub grzywna nie niższa niż 1500 zł. Pamiętajmy, że wg aktualnych przepisów sąd może ukarać grzywną nawet w kwocie 30000 zł! Jest jednak jeszcze bardziej istotna i bardzo ważna kwestia, o której mówi art. 94 §3 kodeksu wykroczeń:
W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w § 1, orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów.
Art 94 § 3 Kodeksu wykroczeń
W praktyce oznacza to, że kierowca złapany na jeździe bez prawa jazdy obligatoryjnie otrzyma zakaz prowadzenia pojazdów. Możecie zapytać, jaki to ma sens, skoro i tak nie miał uprawnień? I tu czyha poważna pułapka!
Recydywa może oznaczać więzienie
Jeżeli mimo orzeczonej przez sąd grzywny oraz zakazu prowadzenia pojazdów, ukarana osoba ponownie wsiądzie za kółko i zostanie złapana, będzie to oznaczać, że popełnia już nie wykroczenie, lecz przestępstwo. To oznacza znacznie poważniejsze konsekwencje, o których mówi Art. 244 Kodeksu karnego:
Kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu (…) prowadzenia pojazdów (…) podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 244 Kodeksu karnego
Jak zatem widzicie obowiązujące w 2023 roku (obowiązują od 1 stycznia 2022 r.) przepisy traktują wydawałoby się tak “niewinne” wykroczenie jak jazda bez prawa jazdy dość surowo. O ile wcześniej kierowca bez prawa jazdy płacił “tylko” mandat, to obecnie już za pierwszym razem otrzyma nie tylko znacznie wyższą grzywnę, ale też dostanie zakaz prowadzenia pojazdów, co automatycznie wykluczy możliwość ewentualnego starania się o prawo jazdy – przynajmniej na czas obowiązywania zakazu. Ponowna próba prowadzenia bez uprawnień (mimo orzeczonego sądowego zakazu) to już po prostu groźba odsiadki. Nie warto.
Warto pamiętać, że Art. 244 kk dotyczy nie tylko kierowców, którzy powtórnie spróbują się za kółkiem bez stosownych uprawnień, ale wszystkich kierowców, którzy z różnych przyczyn otrzymali zakaz prowadzenia pojazdów (jazda po alkoholu, spowodowanie wypadku, etc.)
Oto kosztowne sytuacje drogowe – za co otrzymamy największe kary?