Informacje o pierwszej pomocy każdy kierowca zdobywa podczas kursu szkoleniowego na prawo jazdy. O ile jednak wiedza z przepisów drogowych jest wymagana praktycznie podczas każdego przejazdu, o tyle informacje dotyczące pierwszej pomocy, nie poparte żadną praktyką, dość szybko ulatują z naszych umysłów. Nie oznacza to, że każdy z nas musi być od razu wykwalifikowanym ratownikiem, jednak warto wiedzieć jak się zachować w razie, gdy zobaczymy wypadek na drodze. Należy też zadbać o odpowiednie wyposażenie, które zawsze będzie w samochodzie.
Brak udzielenia pomocy ofiarom wypadku jest w Polsce przestępstwem, za które kodeks karny przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności. Gdy widzimy na drodze wypadek i jesteśmy pierwszymi jego świadkami, naszym obowiązkiem jest udzielenie pomocy. Nie oznacza to jednak, że musimy dysponować wiedzą wykwalifikowanego ratownika medycznego. W praktyce za udzielenie pomocy będzie uznane wykonanie telefonu na numer alarmowy 112 i powiadomienie służb ratunkowych o konkretnym zdarzeniu. Od tego zacznijmy – jak rozmawiać z dyspozytorem linii 112? Zanim jednak wykręcisz ten numer zadbaj o własne bezpieczeństwo! Zatrzymaj się w odpowiedniej odległości przed zdarzeniem, włącz awaryjne, załóż kamizelkę odblaskową. Szczegóły znajdziesz w poniższym materiale.
Widzisz wypadek – jak się zachować gdy jesteś świadkiem?
Pierwsza pomoc i telefon na 112 – co mówić?
Telefon do służb ratunkowych to pierwsza czynność, którą należy wykonać widząc wypadek na drodze. Podkreślamy – wypadek, a nie stłuczkę. Jeżeli w danym zdarzeniu drogowym nikomu nic się nie stało, nie ma potrzeby wzywania pomocy. Wręcz jest to niewskazane – ratownicy mogą być potrzebni gdzie indziej. Jeżeli jednak widzisz wypadek, to zanim rozpoczniesz udzielanie pierwszej pomocy najpierw zadzwoń na 112. Służby już będą działać, a Ty możesz przejść do dalszych czynności. Jakich informacji może oczekiwać od Ciebie rozmówca po drugiej stronie linii?
Przede wszystkim bądź precyzyjny. Przedstaw się, podaj dokładne miejsce zdarzenia (użyj GPS-u w smartfonie, korzystaj ze słupków pikietażowych zawierających numer drogi i konkretny jej kilometr itp.). Służby oprócz tego niezależnie mogą sprawdzić lokalizację osoby dzwoniącej po pomoc. Pamiętaj by w trakcie rozmowy podać liczbę poszkodowanych (zostanie wysłana odpowiednia liczba zespołów ratunkowych), a także, czy wśród nich są dzieci. Postaraj się również określić rodzaj obrażeń – nie chodzi o diagnozę medyczną, ale umiesz odróżnić np. radę na czole od złamania nogi, prawda? Dyspozytorzy linii 112 to fachowcy, oni odpowiednio poprowadzą rozmowę. Nie rozłączaj się, dopóki dyspozytor nie wyda takiego polecenia. To bardzo ważne!
Apteczka – w osobówce nieobowiązkowa, ale warto ją mieć
W Polsce kierowca prywatnego auta osobowego nie musi mieć apteczki – jest ona obowiązkowa w pojazdach wykorzystywanych zawodowo (ciężarówki, autobusy, taksówki, szkoły jazdy, etc.). Niemniej dobrze jest, by odpowiednio wyposażona apteczka znalazła się w każdym samochodzie. Co powinno się w niej znaleźć? Optymalnym rozwiązaniem jest kupno apteczki, której zawartość jest zgodna z europejską normą DIN 13164. Oznacza to, że w skład apteczki wchodzą różne rodzaje opatrunków i opasek, zestawy plastrów, kompresów, chusty, rękawice jednorazowe, nożyczki oraz foliowy koc ratunkowy. Co ważne każda apteczka zgodna z normą DIN 13164 powinna zawierać również instrukcję udzielenia pierwszej pomocy. Jeżeli nie masz takiej instrukcji, podajemy ją poniżej. Zapisz sobie te informacje w jakikolwiek sposób (np. w smartfonie) by mieć je zawsze pod ręką.
Pierwsza pomoc – czynności ratownicze – instrukcja
Zacznij od sprawdzenia, czy poszkodowany jest przytomny. Podejdź do tej osoby, delikatnie potrząśnij za ramiona głośno pytając “Czy Pan/Pani mnie słyszy?”. Uwaga, jeżeli poszkodowanych jest więcej, poproś innych świadków o pomoc i ratowanie zaczynaj od tych, którzy nie wołają o pomoc (bo są np. nieprzytomni). Najpierw instrukcja wideo, później tekstowa:
- Jeżeli poszkodowany reaguje i jest przytomny:
- zostaw go w zastanej pozycji upewniając się, że nic mu nie zagraża
- monitoruj stan poszkodowanego do przyjazdu służb ratowniczych, które wcześniej powiadomiłeś
- Jeżeli poszkodowany nie reaguje, jest nieprzytomny:
- ułóż poszkodowanego na plecach,
- udrożnij drogi oddechowe: jedną rękę połóż na czole poszkodowanego, a drugą na żuchwie i delikatnie odchyl głowę do tyłu
- utrzymując drożność dróg oddechowych przez 10 sekund oceń, czy poszkodowany oddycha, wzrokiem oceń ruchy klatki piersiowej, spróbuj pochylając się nad poszkodowanym wyczuć ruch wydychanego powietrza lub jego szmer.
- jeżeli poszkodoway oddycha ułóż to w pozycji bocznej ustalonej
- Jeżeli poszkodowany nie oddycha:
- przystąp do resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
- jeżeli masz możliwość skorzystania z automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED), użyj go. Takie urządzenia są już w niektórych lokalizacjach (MOP–y na autostradach)
- podczas prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej stosuj zasadę 30:2, czyli 30 ucisków klatki piersiowej i 2 oddechy ratownicze.
- podczas resuscytacji poszkodowany powinien leżeć płasko na plecach na twardym podłożu
- wyprostowane w łokciach ręce, splecione dłonie ułóż na środku klatki piersiowej
- uciskaj klatkę piersiową z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę, na głębokość ok. 5 cm,
- wykonując oddechy ratownicze obejmij swoimi ustami usta poszkodowanego i wdmuchnij powietrze do ust poszkodowanego, tak aby klatka piersiowa poszkodowanego się uniosła.
- resuscytację kontynuuj aż do przybycia służb, lub do odzyskania przez poszkodowanego zdolności oddychania oraz przywrócenia tętna.
- jeżeli poszkodowany zaczął oddychać samodzielnie, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej.
Mamy nadzieję, że powyższe porady nigdy nie będą Wam potrzebne, ale jednego jesteśmy pewni – warto je znać.