Subskrybuj nas

Zapisz się na nasz newsletter

Subskrybuj
Subskrybuj nas

Zapisz się na nasz newsletter

Manufaktura nadwoziowa Erdmann & Rossi – doskonałość z Berlina

Berlińska manufaktura nadwoziowa Erdmann & Rossi zyskała światową renomę w latach 30. XX wieku, ale na dzisiejszym rynku samochodów zabytkowych jej dzieła stały się jeszcze bardziej poszukiwane. Uzyskiwane przez nie na aukcjach rekordowe ceny odzwierciedlają także rodzaj mody na nadwozia tej firmy, prezentowane na czołowych konkursach elegancji.

Był rok 1898. Willy Erdmann założył właśnie w Berlinie zakład wytwarzający powozy. Budował produkty wysokiej jakości i firma miała co robić. W 1906 roku dołączył do niego handlujący samochodami Eduard Rossi, co doprowadziło do skupienia uwagi przedsiębiorstwa wyłącznie na nadwoziach samochodowych. Nazwę zmieniono na “Karosserie Erdmann & Rossi”. Ledwie minęły trzy lata, a Rossi zginął w wypadku samochodowym. Zniechęcony Erdmann postanowił sprzedać firmę swemu głównemu księgowemu, Friedrichowi Petersowi. Nowy właściciel postanowił nie zmieniać nazwy manufaktury – była już bowiem powszechnie znana. Pierwszą wojnę światową berliński zakład przetrwał, produkując furgony pocztowe i ambulanse, a także naprawiając samochody.

Wysoka półka

1939 Horch 853A Special Roadster
Niezwykły styl i elegancja. 1939 Horch 853A Special Roadster by Erdmann & Rossi (Zdjęcia: RM Sotheby’s, Bonhams, Archiwum Daimler-Benz, Audi, Wikimedia Commons, Bundesarchiv)

W swoich najlepszych latach zakład Erdmann & Rossi tworzył nadwozia dla podwozi z takich firm jak Horch, Mercedes, Bugatti, Minerva, Rolls-Royce i Bentley. Dwie ostatnie marki zaczęły się częściej pojawiać w ofercie berlińskiej firmy od momentu, gdy stała się ona ich przedstawicielem na Niemcy. Zatrudniająca około 200 znakomitych rzemieślników manufaktura była w stanie budować nawet 2-3 nadwozia w tygodniu. Duży wolumen produkcji możliwy był między innymi dzięki przejęciu innej firmy karoseryjnej, znanej jako Karosserie Neuss, a znajdującej się nieopodal, w tej samej dzielnicy Berlina, Halensee.

Karosserie Erdmann & Rossi
Manufaktura Erdmann & Rossi robiła nadwozia dla takich firm, jak: Horch, Mercedes, Bugatti, Minerva, Rolls-Royce, czy Bentley Bentley (Zdjęcia: RM Sotheby’s)

Jak już wiemy, zdarzało się berlińskiemu zakładowi karosować także podwozia producentów spoza Niemiec – na bazie Rolls-Royce’a Wraith powstało na przykład coupe dla hrabiego doktora Michaela Karla von Althan, właściciela rozległych dóbr na Dolnym Śląsku, między innymi browaru w dzisiejszym Wilkanowie w Kotlinie Kłodzkiej. Auto polakierowano na modny ówcześnie połyskliwy kolor srebrny, uzyskiwany dzięki zastosowaniu rybich łusek. Nie mniej sławny stał się wóz, zamówiony przez niemiecki koncern samochodowy. Oto w 1937 roku dyrekcja koncernu Auto Union obstalowała w firmie Erdmann & Rossi specjalne nadwozie (na podwoziu Horcha 853) dla swego najsłynniejszego kierowcy, Bernda Rosemeyera. Coupe z aerodynamiczną kabiną nazwano “Manuela” – niestety nie przetrwało do naszych czasów, ale niedawno powstała bardzo dokładna replika.

Królewskie zamówienia

Przepiękne opływowe kształty Mercedesa 290 z nadwoziem Erdmann & Rossi powstały w czasie wielkich zmian ustrojowych (Zdjęcia: archiwum Daimler-Benz)

Tworząca także na zamówienie wnętrza do samolotów firma Erdmann & Rossi zyskała zaufanie rodzin królewskich i to nie tylko europejskich. Jednym z najbardziej spektakularnych owoców pracy dla takich klientów stał się kosmiczny wóz na bazie Mercedesa 500K, z wszystkimi czterema kołami całkowicie osłoniętymi owiewkami, który powstał na zlecenie króla Iraku, Ghaziego bin Faisala – samochód wystawiono na salonie samochodowym w Berlinie w 1935 roku. Auto dla młodego króla, który niestety stracił życie w wypadku samochodowym w 1939 roku, zostało zainspirowane podobnym wozem, ale opartym na modelu 290, który Mercedes pokazał na salonie w Barcelonie. Co ciekawe, ten wyjątkowy samochód przetrwał wojenne zawieruchy i przetrwał do naszych czasów! Erdmann & Rossi służył także pomocą innym monarchom. Samochody w berlińskiej firmie zamawiał między innymi holenderski książę Bernhard.

1937 Manuela Horch 853 Coupé zbudowany dla Bernda Rosemeyera (Zdjęcia:  Bundesarchiv)

Gdy Friedrich Peters zmarł w 1937 roku, manufaktura przeszła na własność jego brata, Richarda Petersa. Złoty wiek firm karoseryjnych dobiegał już wówczas końca — zbliżająca się wojna zmieniła układ sił w samochodowym świecie tudzież metody produkcji i w powojennym świecie takie manufaktury rzadko umiały znaleźć sobie miejsce. Ostatnim wozem karosowanym przez przedsiębiorstwo Erdmann & Rossi stał się Maybach SW42, a dokładniej wyprodukowane w czasie drugije wojny światowej podwozie, które zyskało nadwozie w 1949 roku.

1938 Horch 853A Special Roadster Erdmann & Rossi (Zdjęcia: Wikimedia Commons)

Niedawno zaczęła działalność nowa firma udzielająca licencji na produkty ze znakiem handlowym Erdmann & Rossi, niewątpliwie licząca na dochody ze strony wielbicieli przedwojennych karoserii budowanych w Berlinie. Na swojej stronie internetowej twierdzi, że współpracujące z nią warsztaty budują na zamówienie rekonstrukcje samochodów (erdmann-rossi.com), kontynuując chwalebne tradycje marki. Czas pokaże, czy sprosta wyzwaniu.

Total
1
Shares